ترس ، یکی از واکنشی های طبیعی است که در برخورد با مشکلات و خطرات به سراغ انسان می آید . همچنان می توان گفت ترس یکی از نشانه های اضطراب است که عامل اصلی آن اضطراب های درونی است ؛ در نتیجه خود انسان ، ترس را در خود به وجود می آورد و اگر در هنگام مشکل ترس و پاسخ هیجانی به عامل مشکل شدید باشد ، این ترس مضطرب کننده است .
تمامی کودکان از انسان هایی که نمی شناسند و با آن ها در ارتباط نبوده اند ، از تاریکی به خصوص اگر در تاریکی بدون پدر و مادر خود و تنها بمانند ، از برخی شخصیت های کارتونی که در ذهن آن ها به عنوان موجوداتی ترسناک نقش بسته است مانند دایناسور و هیولا ، حیوانات بزرگ و گاهی حتی از حیوانات کوچک تر از خودشان ؛ هراس دارند .
گاهی این ترس ها در دوران نوزادی یعنی در همان ماه های تولد او به سراغ کودک می آِید و حتی تا یک سالگی نیز ادامه دارند .
همانطور که گفتیم از ابتدای تولد تا دوران کودکی ممکن است ترس به سراغ بعضی کودکان بیاید ؛ گاهی این ترس ها تا مدت ها نیز باقی می مانند . گاهی ترس کودک خیلی شدید است و زندگی روزمره او را مختل کرده است حتی او در شب نیز نمی تواند راحت بخوابد و همچنین برای مدت طولانی ادامه پیدا کرده است و نمی توان آن را با روش های معمول کاهش داد .
در نتیجه به نظر می رسد کودک دچار فوبیا شده است و برای کاهش دادن یا از بین بردن این ترس باید به پزشک مراجعه کنید تا کودک تحت درمان باشد و درمان شود . در ادامه مقاله به برخی از این ترس ها اشاره خواهیم کرد .
اغلب کودکان به دلیل قرار گرفتن در محیط جدید ، نا آشنا و ارتباط با افراد نا آشنا از مدرسه می ترسند همچنین بعضی کودکان نیز در برابر رفتن به مهدکودک مقاومت می کنند اما وقتی آنجا هستند و با دوستان خود بازی می کنند خوشحال هستند در این صورت ترس او از جدایی از والدین است ، همچنین شما باید کودک را به مستقل شدن تشویق کنید و همینطور به او محبت و دلسوزی نشان دهید .
اگر کودک شما از مهدکودک می ترسد پیگیر دلیل ترس او باشید . امکان دارد کودکان ، محیط شلوغ ، مربی و ... برای او ترس آور باشد . در این حالت سعی کنید کودک را در مهدکودک همراهی کنید تا بیشتر از او حمایت کنید و به تدریج مقدار زمان حضور خود را در مهد کاهش دهید .
کودکان از اینکه در کنار والدین خود نباشند و تنها بمانند ترس دارند ؛ همچنین اگر آن ها در جایی تنها باشند و تاریک نیز باشد بیشتر می ترسند و مدام به هیولا و ارواح فکر می کنند . در این موارد والدین باید به کودک خود کمک کند که ترس او فقط ساخته ذهن و خیال خودش است و واقعیت ندارد .
1 - می توانید به همراه کودک خود تمام جاهای اتاق را بگردید به طور مثال پشت کمد ، زیر تخت و پشت پرده ؛ تا به او ثابت شود که هیچ هیولا یا ارواحی در اتاق وجود ندارد .
2 - زمانی که کودک به رختخواب رفت ؛ این اطمینان را به او بدهید که شما مراقب او هستید و همچنین می توانید کنار او بنشینید تا به خواب رود .
3- فیلم ها ، کارتون ها و یا انیمیشن هایی که در آن ها شخصیت های خیالی و ترسناک وجود دارد ، به کودک خود نشان ندهید و همچنین از خواندن داستان های ترسناک برای او تعریف نکنید تا زمانی که سن او بیشتر شود و بتواند خیال و رویا را از وقعیت تشخیص دهد .
4- همیشه چراغ اتاق او را روشن بگذارید زیرا اکثر کودکان از تاریکی بیشتر ترس دارند و همچنین می توانید چراغ خواب اتاق را در شب روشن کنید .
5 - ممکن است کودکان به برخی از عروسک هایشان وابسته باشند در این صورت عروسک دلخواه کودک خود را هنگام خواب کنارش بگذارید .
گاهی کودکان از محیط های جدید ، حیوانات و حتی درختان تنومند و بزرگ نیز می ترسند . کودک باید بتواند با این موارد ارتباط برقرار کند تا بر ترسش غلبه کند . به طور مثال زمانی که کودک شما از سایه درخت ترس دارد به او نشان دهید که سایه چگونه تشکیل می شود و ترسی ندارد .
همچنین می توانید آن ها را با حیوانات آشنا کنید حتی به او اجازه دهید حیوانات را لمس کند ؛ جثه حیوانات کوچک را با او مقایسه کنید تا متوجه شود که حیوانات کوچکتر از او می ترسند و اگر او با مهربانی با حیوانات برخورد کند ؛ آسیبی به او نمی رسانند . در ادامه مقاله روش های کنترل ترس کودکان را بیان خواهیم کرد .
اگر کودکی مبتلا به فوبیا ( phobia ) و ترس های شدید شود به طوری که به زندگی روزمره او آسیب برساند ، والدین باید از روش های معمول مقابله با ترس استفاده کنند و در صورتی که این روش ها کارآمد نبودند و موفق نشدند باید به کمک دارو یا مراجعه به متخصص مشکل را حل کنند .
اعضای خانواده باید با فرزند خود درد و دل کنند و به او بیاموزند که احساساتش را بیان کند و مثل یک راز پیش خود نگه ندارد و همچنین تعادل را بین مخفی کردن احساسات و بروز آن ها حفظ کنند . اگر کودکان توانایی بیان احساسات و درد و دل کردن را داشته باشند در مورد مسائلی که آن ها را ترس یا آزار داده است و مطمئن باشند از سمت والدین مورد تمسخر و یا قضاوت قرار نمی گیرند تنها توان صحبت کردن درباره آنچه که آن ها را ترسانده است ، باعث می شود که ترس کمتر بر زندگی ما غلبه کند .
تمسخر کردن باعث می شود کودک احساس حقارت و ضعف کند به همین علت اگر به شما ، دلیل ترس خود را گفت هرگز او را مسخره نکنید ؛ او برای خودش شخصیت و غرور دارد و همچنین اگر او را در مقابل همسالان و خواهر و برادرانش تمسخر کنید ؛ او از حرف زدن و بیان احساساتش خجالت زده می شود و در نتیجه مشکلاتش نیز بیشتر می شود .
اگر شما فکر می کنید با زور ، تهدید و تنبیه کودک شجاع می شود و دیگر از هیچ چیز نمی ترسد باید گفت که شما سخت در اشتباه هستید زیرا این روش اصلا مناسب نیست در نتیجه این تکنیک ممکن است در لحظه بکار آید اما ترس کودک را از ریشه درمان نمی کند و برای رفع علل ترس در کودک موثر نیست .
به طور مثال اگر کودک خود را مجبور کنید حیوانات را لمس کند یا شب را در تاریکی بخوابد ؛ شاید در همان موقع این کار را به اجبار انجام دهد اما مشکل او حل نخواهد شد و در نتیجه این مشکل ادامه دارد .
بدون شک فرزند شما نیاز به زمان دارد تا بتواند بر ترس هایش غلبه کند . شما باید در زمان ترس به فرزندتان کمک کنید تا به تدریج بتواند بر ترس و اضطراب های بیمار گونه خود غلبه کند . در این زمان باید با صبر ، حوصله و به آرامی با او رفتار کنید . همچنین از طریق تشویق کردن او را آماده کنید تا با علت های ترس روبرو شود .
تحسین و تقویت نقاط مثبت کودک از طریق یادآوری کردن نقاط مثبت به او و تشویق کردن ، یک روش مفید و تاثیر گذار است . کودک با تحسین کردن ، اعتماد به نفس پیدا می کند تا راحت تر بتواند با مشکلات دیگر برخورد کند همچنین ترس هایی که در گذشته کودک داشته است و موفق به سرکوب آن ها شده است را نیز به او یادآوری کنید و او را تشویق کنید .
اگر احساس کردید فرزند شما دچار ترس های بیمار گونه یا فوبیا شده است ، حتما به روانشناس مراجعه کنید تا به کمک دارو ، روش های تخصصی تر یا مشاوره ترس او درمان شود .
